E-learning Darmspoelen

Bij het spoelen wordt het rectum (endeldarm) of de colon (dikke darm) geheel of gedeeltelijk vrijgemaakt van ontlasting. Door het inbrengen van spoelvloeistof wordt de darm overvuld en ontstaat er een reflex waardoor peristaltische bewegingen op gang komen. Dit zorgt voor het legen van de darm. Leer tijdens deze e-learning van Zuster-055 alles over het maag-darmstelsel en darmspoelen.

Darmspoelen (colon irrigatie)

Deze tekst is bedoeld om u voorinformatie te geven over darmspoelen. Darmspoelen is een kunstmatige manier om een gedeelte van de dikke darm te legen door een hoeveelheid lauwwarm water in de darm te brengen. Door het water wordt er een reflex in de darm (colon) opgewekt. Dit zorgt ervoor dat de darm zich samentrekt. Hierdoor verlaat de ontlasting samen met het ingebrachte vocht het lichaam via de anus.

Darmspoelen kan op twee manieren:

• Rectaal (via de anus). Via de anus wordt lauwwarm water ingebracht. De ontlasting verlaat het lichaam via de anus.
• Via de stoma. Via de colon (dikke darm) stoma of Malone stoma wordt lauwwarm water ingebracht. De ontlasting verlaat het lichaam weer via de stoma.

Darmspoelen is een manier om het probleem beheersbaar te maken en de kwaliteit van leven te verhogen. Het wordt alleen op indicatie voorgeschreven door een arts. Een gespecialiseerd verpleegkundige kan u hierbij begeleiden.

Wanneer darmspoelen?

• chronische obstipatie
• ongewild verlies van ontlasting
• ontledigingsstoornis
• ter voorbereiding van darmonderzoek of operatie
• aangeboren afwijkingen bij kinderen

Darmspoelen wordt afgeraden bij de volgende indicaties (contra indicaties):

een actieve ontsteking aan de darm
acute diverticulitis
dikke darmkanker
ischemische colitis (beschadiging van de dikke darm door de onderbreking van de bloedtoevoer)
na een chirurgische ingreep aan de endeldarm (rectum) minder dan drie maanden geleden
na het endoscopische verwijderen van poliepen die minder dan vier weken geleden heeft plaats gevonden
anorexia nervosa
ernstig hartfalen

Voordelen van darmspoelen:

Door 1 keer per 1 à 2 dagen de darmen te spoelen is er gemiddeld 24 tot 48 uur en soms zelfs tot 72 uur geen ontlasting (dus geen of minder incontinentie). Door darmspoelen kunt u zich veiliger en vrijer voelen. Er zijn minder geluidjes en luchtjes. Indien u een stoma heeft, kunt u kleine zakjes of een stoma pleister gebruiken. Vooral bij sporten/zwemmen en andere activiteiten heeft u minder zorg om uw stoma en is deze minder zichtbaar. Ook is er minder kans op lekkage of obstipatie.

Door een paar keer per week de darmen te spoelen kan de ontlasting op gang komen bij chronische obstipatie.

Met hoeveel water darmspoelen ?

De hoeveelheid kan variëren van 100 ml tot 1000 ml. Dit is afhankelijk van de indicatie. De gespecialiseerd verpleegkundige bespreekt dit met u, in overleg met de arts.

Hoe lang duurt darmspoelen?
Begint u net met darmspoelen? Houd er dan rekening mee dat uw lichaam nog aan darmspoelen moet wennen. Het kan enkele weken duren voordat uw lichaam hieraan gewend is. Neem er dus ruim de tijd voor. Meestal bent u ongeveer tussen een half uur en een uur bezig met de darmspoeling. Het tijdstip is afhankelijk van uw dagindeling, meestal werkt spoelen in de ochtend het beste. Voor darmspoelen is discipline nodig.

Hulp bij darmspoelen
Het darmspoelen wordt voorgeschreven door uw arts. Een gespecialiseerd verpleegkundige geeft u uitleg en advies bij het spoelen. Er kan geregeld worden dat een verpleegkundige bij u thuis, in een vertrouwde omgeving, samen met u gaat darmspoelen. Indien u niet zelfstandig kan spoelen, kan er thuiszorg worden ingezet.

Vergoeding voor hulpmiddelen darmspoelen
Darmspoelmateriaal wordt vergoed vanuit de basisverzekering. U heeft een recept of voorschrift nodig. De gespecialiseerd verpleegkundige zal dit regelen voor u in opdracht van de arts. Wij werken samen met medische speciaalzaken. Zij leveren de benodigde materialen en u kan deze, indien de machtiging is aangemaakt, zelf bij bestellen.

Welke soorten darmspoelmaterialen zijn er?
Er zijn veel soorten spoelsystemen. De gespecialiseerd verpleegkundige schrijft alle spoelsystemen voor en bekijkt, in overleg met u, welke geschikt is. We maken onderscheid tussen de zogenaamde handsets en spoelpompen.

Hand sets
De hand sets zijn er in verschillende maten, van klein tot groot. De kleinste set is een systeem dat met een kleine hoeveelheid water, via de anus, het anale kanaal en de endeldarm (rectum) spoelt.

Een irrigatiesysteem met een grotere waterhoeveelheid is het conussysteem. Dit systeem kan worden gebruikt bij zowel spoelen via de stoma als via de anus. Hierbij wordt het laatste deel van de dikke darm gespoeld.

Een derde mogelijkheid is de handset met een katheter. Dit systeem kan alleen gebruikt worden bij rectaal spoelen. De katheter heeft een ballon die wordt opgevuld met water of met lucht waardoor hij op zijn plaats blijft zitten tijdens het irrigeren. U heeft dan beide handen vrij tijdens het spoelen.

Spoelpompen
Naast de handsets bestaan er ook spoelpompen. Deze kunnen bij speciale gevallen worden voorgeschreven. De pomp pompt het water gelijkmatig in de darm. Dit kan zowel bij spoelen via de stoma als spoelen via de anus worden gebruikt.

Inhoud E-Learning

H1. Het spijsverteringsstelsel

H2. Darmklachten

H3. Darmspoelen

H4. Darmspoelen met Flexi-Seal

H5. Darmspoelen met Peristeen anaal irrigatieset